Một thách thức thường trực đối với bất kỳ lãnh đạo nào là chống lại sự cám dỗ của việc chỉ đạo "Hãy làm cái này" hoặc "Làm cái kia đi vì tôi là người quyết định." Chắc chắn, có những tình huống có thể phù hợp. Nhưng những nhà lãnh đạo giỏi nhất sẽ dựa nhiều vào ảnh hưởng hơn là quyền lực trực tiếp.
Một trong những cách tạo ảnh hưởng yêu thích của tôi là đặt câu hỏi. Tôi làm điều này thường xuyên khi làm việc với một nhóm đang cố gắng đưa ra quyết định hoặc nhóm vừa đưa ra quyết định và đang trình bày cho tôi.
Tôi có thể hỏi những câu như, "Thế lựa chọn tốt thứ nhì là gì?" Sau đó, tôi sẽ hỏi tiếp, "Tại sao bạn thích lựa chọn đó?". Những câu hỏi này có thể giúp đưa ra bất kỳ ý kiến trái chiều nào còn tồn tại trong nhóm.
Những câu hỏi kiểu như vậy cũng buộc một nhóm phải giải thích cơ sở lý luận cho quyết định của họ. Tôi đã từng chứng kiến vô số lần khi làm vậy các thành viên trong nhóm phải đánh giá lại và đôi khi thay đổi quyết định.
Khi tôi đặt những câu hỏi khó cho một nhóm, đôi khi tôi có một lịch trình rõ ràng chẳng hạn như tôi muốn thấy một quyết định mà hy vọng họ sẽ đưa ra. Nhưng trong hầu hết thời gian tôi không có một ý định nào cụ thể, tôi chỉ đang cố gắng đảm bảo rằng họ đang trình bày những gì họ sẽ cho là quyết định đúng đắn. Những câu hỏi hay sẽ giúp làm điều đó.
Năm câu hỏi yêu thích của tôi
Tôi có hơn hai mươi câu hỏi hay mà tôi thường sử dụng và muốn chia sẻ. Nhưng hãy bắt đầu với năm câu yêu thích nhất mà tôi hay sử dụng.
1. Chuyện Gì Sẽ Xảy Ra Nếu Chúng Ta Không Làm Điều Này?
Một cái bẫy phổ biến là chúng ta luôn nghĩ rằng một quyết định đồng nghĩa việc lựa chọn một trong hai phương án để theo đuổi, chúng ta quên rằng luôn luôn có một lựa chọn thứ ba đó là: không làm gì cả.
Làm gì đó có thể không phải là một lựa chọn tốt. Nếu bạn đang chèo xuồng về phía một tảng đá, chọn đi sang trái hoặc sang phải vòng qua tảng đá sẽ là lựa chọn khôn ngoan hơn. Nhưng đôi khi không làm gì có thể là khôn ngoan hơn, đặc biệt là nếu điều này có thể cho nhóm nhiều thời gian hơn để cân nhắc và đưa ra quyết định tốt hơn sau đó.
2. Điều Gì Có Thể Khiến Chúng Ta Hối Hận Khi Đi Theo Quyết Định Này?
Hỏi nhóm điều gì có thể khiến họ phải nuối tiếc là một cách hiệu quả để xác định các vấn đề hoặc rủi ro tiềm ẩn với quyết định đó. Chúng ta có thể nghĩ rằng hầu hết các vấn đề đã được các thành viên thảo luận trong quá trình đưa ra quyết định, câu hỏi này mang lại cơ hội cuối cùng để làm nổi bật bất cứ điều gì mà ai đó đang lo lắng.
3. Những Giải Pháp Thay Thế Nào Đã Bị Từ Chối Khi Đi Tới Quyết Định Này?
Yêu cầu một nhóm liệt kê các lựa chọn thay thế đã được xem xét cho phép bất kỳ ai không hoàn toàn đồng thuận với quyết định có cơ hội nói lên ý kiến của mình.
Nhiều quyết định tưởng chừng như thống nhất lại không được mọi người ủng hộ hoàn toàn. Nếu một số thành viên trong nhóm trước đây đã đồng ý và đi theo số đông trong khi không hoàn toàn chấp nhận quyết định, thì điều này sẽ cho họ cơ hội cuối cùng để nói lên những lo ngại.
4. Hãy Tưởng Tượng Một Năm Đã Trôi Qua Và Chúng Ta Đang Review Lại Quyết Định Này…
Câu hỏi đầy đủ mà tôi muốn hỏi là: “Tưởng tượng một năm đã trôi qua và chúng ta đang nhìn lại quyết định này. Điều gì đã xảy ra khiến chúng ta hối hận về quyết định sắp đưa ra?”
Hình dung về tương lai là một cách tốt để lường trước những vấn đề có thể xảy ra. Sau khi chúng được xác định, các thành viên trong nhóm có thể thảo luận xem quyết định có còn đúng hay không khi xem xét những vấn đề tiềm ẩn này.
5. Làm Thế Nào Để Sau Này Chúng Ta Biết Đây Là Quyết Định Đúng?
Hỏi xem sau này chúng ta sẽ biết mình đã đưa ra quyết định đúng đắn như thế nào vì điều đó buộc các thành viên trong nhóm phải rõ ràng về mục tiêu của họ trong việc lựa chọn giữa các giải pháp thay thế.
Tùy thuộc vào quyết định được đưa ra, một nhóm có thể xác định các tiêu chí thành công như:
- Công nghệ đã được cải tiến hiệu quả đúng như chúng ta muốn.
- Người dùng hoạt động hàng ngày (DAU) tăng 25%.
- Chúng ta không bao giờ phải nói về vấn đề này nữa.
Làm trước điều này có thể giúp xây dựng một thỏa thuận cho những quyết định đúng đắn.